İlk teleskoptan bugüne gökyüzü serüveni

Ankara Üniversitesi (AÜ) Rasathanesince, Başkentlilere insanoğlunun teleskobu gökyüzüne çevirdiği tarihi serüveni anlatılacak.

AÜ Rasathanesi tarafından yarın düzenlenecek etkinlikte, Jüpiter gezegeninin teleskopla gözlemleri ve çıplak gözle gökyüzü tanıtımları da yapılacak.

AA muhabirinin, AÜ Rasathanesi yetkililerinden aldığı bilgiye göre, insanoğlunun teleskobu ilk kez gökyüzüne çevirdiği tarihin 400′üncü yıl dönümü olan 2009 yılı, Birleşmiş Milletler ve UNESCO tarafından “Dünya Astronomi Yılı” olarak ilan edildi. 2009 yılında bütün dünyada ve Türkiye’de astronomi yılı çeşitli etkinlikler, gökyüzü gözlemleri, sohbet toplantıları ve film gösterimleri ile kutlanacak.

AÜ Rasathanesi de yarın düzenleyeceği halk gününde, Dünya Astronomi Yılı’na bir hazırlık olarak ünlü İtalyan matematikçi, astronom ve düşünür Galileo Galilei’nin insanın evren algısını nasıl değiştirdiğini anlatan bir sunum yapacak. Etkinlik kapsamında algının değişmesinde büyük rol oynayan Jüpiter gezegeninin teleskopla gözlemleri ve çıplak gözle gökyüzü tanıtımları da yapılacak.

TÜBİTAK Bilim ve Toplum projesi kapsamında desteklenen ve katılımın ücretsiz olduğu etkinlik, 20.00-23.00 saatleri arasında gerçekleştirilecek. Etkinlikle ilgili bilgiye http://rasathane.ankara.edu.tr adresinden ulaşabiliyor.

İlk teleskoptan bugüne gökyüzü serüveni

1608′de Hollandalı bir gözlük yapımcısı olan Hans Lippershey tarafından icat edilen teleskop, gökyüzü gözlemleri için ilk defa 1609 yılında Galilei tarafından kullanıldı. Galilei, bu ilk gözlemler için kendi yaptığı 3x büyütme gücüne sahip teleskobu kullandı.

Dünya’nın evrenin merkezinde olduğu hakim görüşüne karşın Polonyalı bilim adamı Copernicus’un Güneş merkezli evren modelini destekleyen Galilei, 1610 yılının başında birkaç gece süreyle Jüpiter’i gözlemledi.

Jüpiter’in etrafında ona göre hareketli olan ve çıplak gözle görülemeyen 3 cismin daha olduğunu farkeden Galilei, kısa süre içerisinde bu cisimlerin Jüpiter’in uyduları olduğunu anladı.

13 Ocak 1610 gecesi 4. büyük uydu olan Ganymede’i de gözleyen Galilei, böylece her şeyin Dünya etrafında dönmediğini bazı gökcisimlerinin başka cisimler etrafında da dönüyor olduğunu göstermiş oldu. Bu, dünya
merkezli evren görüşünü destekleyen kilisenin de mutlak yenilgisi anlamına geliyordu.

Bu nedenle Galiei, daha sonra engizisyon mahkemelerinde yargılandı ve ölümden zor kurtuldu. Jüpiter gözlemlerinin yanı sıra Venüs’ün tıpkı Ay gibi evrelerinin gözlendiğini, Ay’ın daha önceden iddia edildiği gibi kusursuz bir küre olmadığını, yüzeyinde girinti ve çıkıntıların bulunduğunu, Güneş’in yüzeyinde lekelerin var olduğunu ilk gözlemleyen
de Galilei oldu.

2009 yılı, insanoğlunun gökyüzünü keşif serüvenin 400′üncü yıl dönümü olacak.